Οι Ηνωμένες Πολιτείες στοχεύουν να ενισχύσουν τη συνεργασία με τα αφρικανικά έθνη καθώς ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν φιλοξενεί δεκάδες Αφρικανούς ηγέτες στη δεύτερη Σύνοδο Κορυφής Ηγετών ΗΠΑ-Αφρικής αυτή την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, με τη ματιά στραμμένη στον ανταγωνισμό με τους μεγάλους αντιπάλους των ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία, για την επιρροή στην αχανή ήπειρο.
Ξεκινώντας σήμερα Τρίτη, η τριήμερη σύνοδος θα επικεντρωθεί σε βασικές προκλήσεις, όπως η κλιματική κρίση, η χρηστή διακυβέρνηση, η επισιτιστική ασφάλεια και η παγκόσμια υγεία, καθώς και η ενίσχυση του εμπορίου και των επενδυτικών ευκαιριών ΗΠΑ-Αφρικής.
«Η σύνοδος κορυφής έχει τις ρίζες της στην αναγνώριση ότι η Αφρική αποτελεί βασικό γεωπολιτικό παίκτη και θα διαμορφώσει το μέλλον όχι μόνο των αφρικανικών λαών, αλλά και του κόσμου ολόκληρου», δήλωσε στους δημοσιογράφους το απόγευμα της Δευτέρας ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν, ενημερώνοντας πως στη Σύνοδο έχουν προσκληθεί σαράντα εννέα Αφρικανοί αρχηγοί κρατών και ηγέτες, καθώς και η Αφρικανική Ένωση.
Οι συνομιλίες – συνέχεια της πρώτης τέτοιας συνάντησης που φιλοξένησε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα πριν από οκτώ χρόνια – σηματοδοτούν τη μεγαλύτερη διεθνή συγκέντρωση στην Ουάσιγκτον, DC, πριν από την έναρξη της πανδημίας COVID-19.
Η σύνοδος κορυφής έρχεται καθώς η Κίνα, την οποία οι ΗΠΑ θεωρούν ως τον κύριο παγκόσμιο ανταγωνιστή τους, ξεπερνά σταθερά την Ουάσιγκτον στις επενδύσεις στην Αφρική, ενώ και η Ρωσία προσπαθεί επίσης να συγκεντρώσει υποστήριξη στην ήπειρο, ως απάντηση στην πίεση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ωστόσο, πριν από τις συναντήσεις αυτής της εβδομάδας, κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης Μπάιντεν υποβάθμισαν τις αυξανόμενες ανησυχίες τους για την Κίνα και τη Ρωσία και τόνισαν τη σημασία της συμπερίληψης των αφρικανικών εθνών στις παγκόσμιες συζητήσεις.
«Χρειαζόμαστε περισσότερες αφρικανικές φωνές στις διεθνείς συνομιλίες που αφορούν την παγκόσμια οικονομία, τη δημοκρατία και τη διακυβέρνηση, την κλιματική αλλαγή, την υγεία και την ασφάλεια», δήλωσε ο σύμβουλος του Λευκού Οίκου Τζαντ Ντέβερμοντ στις 9 Δεκεμβρίου.
Τον Αύγουστο, η κυβέρνηση Μπάιντεν δημοσίευσε ένα νέο έγγραφο στρατηγικής για την υποσαχάρια Αφρική, υπογραμμίζοντας τη σημασία της περιοχής και υποσχόμενη να επεκτείνει την αμυντική συνεργασία της με φιλικά έθνη στην περιοχή.
Τον Νοέμβριο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε επίσης ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αλλάξει στάση απέναντι στην Αφρική, τονίζοντας πως είναι καιρός να σταματήσει να την αντιμετωπίζει ως υποκείμενο της γεωπολιτικής, και να την δει ως αυθύπαρκτο παράγοντα.
Η περιοχή χρειάζεται δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για δρόμους, σιδηρόδρομους, φράγματα και ηλεκτρική ενέργεια, και την τελευταία δεκαετία, έχει λάβει τεράστια ποσά από την Κίνα, ενώ οι ΗΠΑ επικεντρώνονται κυρίως στη διευκόλυνση των ιδιωτικών επενδύσεων. Ενόψει όμως της συνόδου, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε χθες την διάθεση βοήθειας ύψους 55 δισ. δολαρίων στην Αφρική στους τομείς της ασφάλειας, της δημόσιας υγείας και της οικονομικής ανάπτυξης.
Η Ουάσιγκτον έχει χαρακτηρίσει τον κινεζικό δανεισμό ως ληστρικό και οδηγεί σε πιθανές παγίδες χρέους, με τον πρεσβευτή της Κίνας στην Ουάσιγκτον να απορρίπτει τις κατηγορίες, χθες Δευτέρα, «Η επενδυτική και χρηματοδοτική βοήθεια της Κίνας προς την Αφρική δεν είναι παγίδα. Είναι όφελος», δήλωσε ο Κουίνγκ Τσιν, προσθέτοντας ότι οι αφρικανικές χώρες «θα πρέπει να είναι τόποι διεθνούς συνεργασίας, μεταξύ άλλων μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών, προς όφελος των Αφρικανών και όχι ”γεωπολιτικών παιχνιδιών”».
Ο Τσιν ανέφερε, επίσης, μια μελέτη του Ιουλίου από τη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση, Debt Justice, σύμφωνα με την οποία οι αφρικανικές χώρες χρωστούν τρεις φορές περισσότερα χρέη σε δυτικούς θεσμούς από ό,τι στην Κίνα.
Η Αφρική έχει θέση στην παγκόσμια σκηνή
Στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής αυτής της εβδομάδας, ο Μπάιντεν αναμένεται να υποστηρίξει μια μόνιμη θέση για την Αφρικανική Ένωση στην G20, ενώ, όπως δήλωσε ο Τζακ Σάλιβαν, θα εκφράσει επίσης τη δέσμευσή του για τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ώστε να περιλάβει μια χώρα – μέλος από την Αφρική. «Είναι καιρός η Αφρική να έχει μόνιμες θέσεις σε διεθνείς οργανισμούς και πρωτοβουλίες», είπε ο Σάλιβαν στους δημοσιογράφους.
Την Πέμπτη, ο Μπάιντεν και οι άλλοι αρχηγοί κρατών και ηγέτες θα έχουν συνομιλίες για την προώθηση της επισιτιστικής ασφάλειας, μετά από μήνες ανησυχιών για τον εφοδιασμό και διαταραχών που συνδέονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Θα συζητήσει επίσης τις εκλογές του 2023 στην Αφρική και τη δημοκρατία με μια μικρή ομάδα ηγετών, είπε ο Σάλιβαν.
Στην Σύνοδο έχουν προσκληθεί όλα τα μέλη της Αφρικανικής Ένωσης εκτός από την Μπουρκίνα Φάσο, τη Γουινέα, το Μάλι, το Σουδάν και την Ερυθραία. Το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στην παρουσία του πρωθυπουργού της Αιθιοπίας Αμπίι Άχμεντ, ένας κάποτε σύμμαχος των ΗΠΑ τον οποίο η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει κατηγορήσει ότι υποστηρίζει εκτεταμένες καταχρήσεις στη σύγκρουση στην Tigray
Οι πρόεδροι της Ρουάντα και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (ΛΔΚ) θα είναι επίσης παρόντες, καθώς ο Μπλίνκεν ασκεί διεθνή πίεση στη Ρουάντα για την υποτιθέμενη υποστήριξή της στους αντάρτες που έχουν καταλάβει εδάφη στη γειτονική ΛΔΚ.
Άλλοι πρόεδροι που αναμένεται στη σύνοδο κορυφής είναι ο Αιγύπτιος Αμπτέλ Φατάχ αλ Σίσι και ο Καίς Σαιέντ της Τυνησίας, οι οποίοι έχουν αντιμετωπίσει επικρίσεις για καταπάτηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων στις χώρες τους , καθώς και ο Τεοντόρο Ομπιανγκ Νγκουέμα Μπασόγκο της Ισημερινής Γουινέας , ο οποίος φτάνει στην Ουάσιγκτον λίγες μέρες μετά την καταγγελία των ΗΠΑ, για εκλογική νοθεία στη χώρα του.
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι Αφρικανοί ηγέτες θα ζητήσουν από τον πρόεδρο Μπάιντεν να αναλάβει κάποιες σημαντικές δεσμεύσεις κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης της πρώτης προεδρικής επίσκεψής του στην υποσαχάρια Αφρική, καθώς και της ενίσχυσης της οικονομίας της ηπείρου μέσω επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα.
