Διαψεύστηκαν τα σενάρια απομάκρυνσης από το υπουργείο Πολιτισμού της Λίνας Μενδώνη. Φαίνεται πως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, παρά τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια αρνητικής δημοσιότητας που εξέθεσαν την υπουργό του και, όπως και να το δει κανείς, προκαλούν μια κάποια φθορά και στην κυβέρνησή του, συνεχίζει να την περιβάλλει με την εμπιστοσύνη του.

Ίσως ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μην ενοχλήθηκε, τελικά, ούτε από το ζήτημα με την πυρκαγιά στις Μυκήνες και το πούσι της που άρπαξε από την παράνομη ρευματοκλοπή, ούτε με το τσιμεντάρισμα της Ακρόπολης και τις πλημμύρες που σημειώνονται στον Βράχο, ακόμη και αν αυτά προκαλούν μέχρι και ηχηρές παραιτήσεις. Ή, έστω, μπορεί να βρήκε επαρκείς τις εξηγήσεις που έδωσε η εκλεκτή του για τη θέση της υπουργού.

Πετυχημένες “δουλειές”, δεσμεύσεις και εγκαίνια

Το βέβαιο είναι πως δεν ενοχλήθηκε διόλου ούτε από τους χειρισμούς της Λίνας Μενδώνη για το ζήτημα των αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης ούτε από τις πρωτοβουλίες της για τα θέματα των μουσείων. Άλλωστε, για το πρώτο από αυτά τα θέματα ήταν ο ίδιος που εξήγγειλε από την Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης το Σεπτέμβριο του 2019 την αλλαγή στον σχεδιασμό του έργου και την υιοθέτηση της λύσης “απόσπαση-επανατοποθέτηση”, που ξεσήκωσε διεθνώς θύελλα διαμαρτυριών.

Δεν είχε λοιπόν κανέναν λόγο να είναι δυσαρεστημένος από τις σχετικές κινήσεις της υπουργού του για το θέμα, ακόμη κι αν αυτές ήταν εξόφθαλμα προβληματικές, ακόμη και αν έλαβε ο ίδιος μόλις λίγες ημέρες πριν την αλλαγή του έτους την επιστολή από την πρόεδρο του ICOMOS, που τον ενημερώνει για την έκδοση καταδικαστικού για την χώρα ψηφίσματος από την 20η Παγκόσμια Γενική Συνέλευση του διεθνούς οργανισμού.

Ούτε για το δεύτερο θέμα, αυτό των πρωτοβουλιών για τον εκπατρισμό αρχαιοτήτων για πενήντα χρόνια ή για την μετατροπή μεγάλων δημόσιων μουσείων από υπηρεσίες του υπουργείου σε ΝΠΔΔ, έχει κάποιο πρόβλημα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο ίδιος ήταν, άλλωστε, που πρότεινε τον “δανεισμό” ως λύση για την επίλυση της διαμάχης με το Βρετανικό Μουσείο σχετικά με τα γλυπτά του Παρθενώνα, ενώ το θέμα της αλλαγής νομικού καθεστώτος για τα δημόσια μουσεία είχε τεθεί ήδη από τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης.

Επομένως, όχι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει κανέναν λόγο να είναι δυσαρεστημένος από τον χειρισμό των υποθέσεων που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά. Η Λίνα Μενδώνη κάνει σε όλα τα συναφή πεδία ό,τι έχει συμφωνηθεί και με το παραπάνω, αποδεικνύοντας τόσο την πολυδιαφημισμένη “αποτελεσματικότητά” της όσο και την απαραίτητη απουσία κάθε ενδιαφέροντος για το λεγόμενο πολιτικό κόστος, το οποίος και δεν την αγγίζει άμεσα, καθότι πρόκειται για εξωκοινοβουλευτικό πρόσωπο. Είναι αποφασισμένη να πάρει όλο το πολιτικό κόστος πάνω της και να παραδώσει την εντολή στον πρωθυπουργό όταν ολοκληρώσει, αν τα καταφέρει, τις δουλειές για τις οποίες έχει δεσμευτεί απέναντί του και για τις οποίες πιέζουν ισχυρά οικονομικά συμφέροντα.

Ως τότε του προσφέρει, επιπλέον, και διάφορα εγκαίνια όπως αυτά για τον νέο φωτισμό στην Ακρόπολη, αλλά και για τον περίφημο ανελκυστήρα, που συμβάλουν με τον τρόπο τους όχι μόνο στην προβολή του πρωθυπουργού αλλά και στη σύσφιξη των σχέσεών του με το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο έχει αναλάβει εργολαβικά (και ανεξέλεγκτα) τα σχετικά “εθνικά” project.

Η αποτυχία στον σύγχρονο πολιτισμό

Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και στα ζητήματα που σχετίζονται με τον σύγχρονο πολιτισμό. Σε αυτόν τον τομέα φαίνεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν ήταν ευχαριστημένος από την απόδοση της Λίνας Μενδώνη, εξού και αποφάσισε να αναβαθμίσει σε υφυπουργό με αρμοδιότητα τον σύγχρονο πολιτισμό τον μέχρι χτες Γενικό Γραμματέα στον ίδιο τομέα, Νικόλα Γιατρομανωλάκη.

Το ενδιαφέρον με την περίπτωση Γιατρομανωλάκη είναι πολλαπλό. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ του υπουργείου Πολιτισμού γνωρίζουν καλά πως ως γενικός γραμματέας δεν είχε ουσιαστικά καμία αρμοδιότητα. Είχε φροντίσει για αυτό η ίδια η Λίνα Μενδώνη που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την τοποθέτηση στο πόστο αυτό ενός προσώπου που είχε αυτοτελείς διαύλους επικοινωνίας τόσο με την Μαρέβα Μητσοτάκη, όσο και με το “Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος”. Το τελευταίο αυτό σημείο έχει τη σημασία του, καθώς η αναβάθμιση του Νικόλα Γιατρομανωλάκη είναι και ένα μήνυμα εξισορρόπησης της υπερπροβολής που είχε την προηγούμενη περίοδο από την κυβέρνηση το “Ίδρυμα Ωνάση” σε σχέση με το “Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος”. Και με αυτά τα ζητήματα δεν πρέπει να παίζεις.

Η μόνη, ίσως, αρμοδιότητα που είχε παραχωρηθεί μέχρι πρόσφατα στον κ. Γιατρομανωλάκη, και αυτή κουτσουρεμένη και συνεχώς υποσκαπτόμενη, ήταν να “τρέξει” ως project manager τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης και τη λειτουργία του Εθνικού Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Εκεί ήταν και η μοναδική φορά, εδώ και ενάμιση χρόνο, που ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης απασχόλησε τα φώτα της δημοσιότητας, ειδικά όταν ανέλαβε να “μαζέψει” τη διαδικτυακή καζούρα που είχε στηθεί με αφορμή την καρέκλα-έκθεμα της περιοδικής έκθεσης Ubuntu, την οποία επισκέφθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να τιμήσει το φίλο του, συλλέκτη Χάρη Δαυίδ της Coca-Cola.

Η αναβάθμιση του μέχρι πρότινος Γενικού Γραμματέα συνιστά ασφαλώς μια αποδοκιμασία στην πολιτική που άσκησε η Λίνα Μενδώνη στα θέματα του σύγχρονου πολιτισμού και ειδικά στην σύγκρουσή της με τον καλλιτεχνικό κόσμο, η οποία κορυφώθηκε ήδη από την πρώτη καραντίνα την περασμένη άνοιξη και πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις, χωρίς να μπορέσει ποτέ να κλείσει.

Ο πρώτος “ανοιχτά γκέι” υπουργός

Ωστόσο, η (υφ)υπουργοποίηση του κ. Γιατρομανωλάκη προκάλεσε και ένα κύμα δημοσιευμάτων, σε μέσα ενημέρωσης ευρέως πολιτικού φάσματος, που επικέντρωσαν όχι στις ικανότητές του, αλλά στο γεγονός πως έχει δηλώσει πως είναι ομοφυλόφιλος.

“Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Ο πρώτος ανοιχτά γκέι υπουργός της Ελλάδας”, τιτλοφόρησαν τα σχετικά κείμενά τους αμφότερα το “Νews 24/7” και το “Πρώτο Θέμα”, “O Νικόλας Γιατρομανωλάκης έγινε ο πρώτος ανοικτά ομοφυλόφιλος σε κυβερνητικό σχήμα της Ελλάδας” έγραψε η Lifo, “Ν. Γιατρομανωλάκης: το πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο μέλος κυβέρνησης”, συμφώνησε και η Athens Voice, για να το απογειώσει εντελώς το συγκρότημα Μαρινάκη: “Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Αγωνιστής των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ” (πόθεν;).

Φοβούμαστε πως δεν πρόκειται για μια νίκη του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, όπως θέλουν να το παρουσιάσουν ποικίλοι κονδυλοφόροι, δίνοντας επικοινωνιακό βάθος σε μια έξυπνη προπαγανδιστική κίνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όχι μόνο διότι οι υπουργοί κρίνονται με βάση την αποτελεσματικότητα, το έργο και τις ικανότητες τους και όχι με βάση τη σεξουαλικότητά τους, αλλά και διότι η επικοινωνιακή προβολή της γκέι ταυτότητας του νέου υφυπουργού στοχεύει αποκλειστικά στο εξής: να προσδώσει φιλελεύθερα χαρακτηριστικά σε ένα κυβερνητικό σχήμα που βρίθει ακροδεξιών υπουργών και υφυπουργών!

Η ίδια η θέση που δόθηκε στον κ. Γιατρομανωλάκη είναι, άλλωστε, συνυφασμένη συνεκδοχικά με τόσο στερεότυπες αντιλήψεις που αυτοακυρώνει την ίδια την κίνηση: ο πρώτος εν Ελλάδι “ανοιχτά γκέι” υπουργός είναι αυτός του σύγχρονου πολιτισμού και όχι βέβαια της άμυνας ή της δημόσιας τάξης ή της υγείας, ούτε καν της ναυτιλίας, της αλιείας ή της αγροτικής ανάπτυξης…

Σε κάθε περίπτωση ο νέος υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού θα κριθεί από τις ικανότητές του, τις πολιτικές πράξεις και πρωτοβουλίες του. Αν και για κάποιους έχει ήδη κριθεί αρνητικά: “Με ποια λογική αναβάθμισε σε αυτή τη σημαντική θέση ένα άτομο που ενάμιση χρόνο τώρα δεν ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται;”, αναρωτήθηκε στο άρθρο της η έμπειρη δημοσιογράφος του πολιτιστικού ρεπορτάζ Νινέττα Κοντράρου-Ρασσιά, για να προσθέσει: “Ποιός εισηγήθηκε στον Πρωθυπουργό ότι ο γ.γ. Σύγχρονου Πολιτισμού Ν. Γιατρομανωλάκης που αγνοεί παντελώς πως λειτουργεί η δημόσια διοίκηση, τα ΕΣΠΑ, και όλα όσα σχετίζονται με οικονομικά και διαχειριστικά προγράμματα, είναι σε θέση να φέρει εις πέρας αυτό το έργο; Ποιά είναι τα επιτεύγματα του προσώπου αυτού στον ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας;”.

Την απάντηση έδωσε η ίδια, όχι στο άρθρο της αλλά στην προσωπική της σελίδα στο Facebook: “Αρκεί να δηλώσεις ανοιχτά ότι είσαι γκέι για να αναβαθμιστείς σε αυτή την Κυβέρνηση. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν το κάνουν και οι γυναίκες για να έχουν προνομιακή μεταχείριση έναντι των ανδρών. Αν αυτό είναι το μοναδικό κριτήριο για να ανέβει κανείς σε βάθρο, λυπάμαι πολύ. Άλλο πράγμα είναι ο σεβασμός στη διαφορετικότητα και άλλο η αποθέωσή της”.

Η τοποθέτηση αυτή, ελαφρώς ομοφοβική το δίχως άλλο, δεν είναι μοναχική στο διαδίκτυο, όπου ποικίλα πρόσωπα, ανάμεσα τους και άλλες δημοσιογραφικές πένες που πρόσκεινται στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ξεσπαθώνουν εναντίον του νέου υφυπουργού.

Υπό αυτές τις συνθήκες, το έργο του μοιάζει εξ αρχής υπονομευμένο εκ των έσω. Όχι επειδή είναι γκέι, αλλά επειδή η πιθανότητα της επιτυχίας του κάποιους καίει.