Η Αγωνιστική Ενωτική Κίνηση των εργαζομένων στο Υπουργείο Πολιτισμού με ανακοίνωσή της κάνει λόγο για υποκριτική στάση της Λίνας Μενδώνη στην περίπτωση του ελληνικού #metoo με αφορμή πρόσφατο άρθρο της στα ΝΕΑ, ενώ την κατηγορεί μεταξύ άλλων για συγκάλυψη της υπόθεσης Λιγνάδη.

Ακολουθεί η ολόκληρη η ανακοίνωση:

Έχει περάσει ένας μήνας με συνεχείς καταγγελίες να έρχονται στο φως για το χώρο της τέχνης και του αθλητισμού: εργασιακή κακοποίηση, σεξουαλικές παρενοχλήσεις και σεξουαλική κακοποίηση στο χώρο δουλειάς, βασισμένα στην εξουσία του εκάστοτε «παράγοντα» ή «επώνυμου». Την τελευταία εβδομάδα έρχονται στο φως νέες πληροφορίες και πάλι από τον χώρο του θεάτρου, για μια αποτρόπαιη υπόθεση.  Πρόκειται για πληροφορίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων και νέων ηθοποιών και, σύμφωνα με συγκεκριμένες καταγγελίες, η υπόθεση σχετίζεται με την παραίτηση του Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.

Το Σάββατο 13/2/2021 η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία ουδέποτε αιτιολόγησε επαρκώς την αποδοχή αυτής της παραίτησης, έγραψε ένα άρθρο στα ΝΕΑ με σκοπό να «νουθετήσει» το ελληνικό  #metoo, να του καθορίσει το πλαίσιο στο οποίο… οφείλει να κινείται και -κυρίως- να διαχωρίσει την υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από τις υπόλοιπες, ισχυριζόμενη ότι στην τελευταία έχουμε να κάνουμε απλώς με «φήμες» και με «ευκαιριακά στημένα δικαστήρια».

Εκτιμούμε ότι, ειδικά στην περίπτωση αυτή που οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις αγγίζουν το χώρο του Εθνικού Θεάτρου και ρίχνουν βαριά σκιά στον μέχρι πρότινος διευθυντή του, η στάση και της κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ.Α. όφειλε να είναι ξεκάθαρη προς την κατεύθυνση της πλήρους διερεύνησης όλων των καταγγελιών και της ολόπλευρης στήριξης των θυμάτων. Κι όμως, συμβαίνει το αντίθετο!

Η κυβέρνηση και η Υπουργός Λ. Μενδώνη δεν αισθάνονται καμία ανάγκη να απολογηθούν για ποιο λόγο με δική τους απόφαση καταργήθηκαν διατάξεις νόμου και έπαυσε ο ανοιχτός διαγωνισμός για τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Για ποιο λόγο ο διορισμός Δ. Λιγνάδη αιτιολογήθηκε στη Βουλή για λόγους «δημοσίου συμφέροντος»! Δημόσιο συμφέρον ορίζεται το να τοποθετείται σε θέση Διευθυντή του μεγαλύτερου καλλιτεχνικού Οργανισμού της χώρας η επιλογή του Κ. Μητσοτάκη, ακόμη κι αν βαρύνεται, όπως εκ των υστέρων αποδεικνύεται από μαρτυρίες και γεγονότα, με δύσοσμες υποθέσεις που πάνε πίσω 20 χρόνια;

Στην περίπτωση της καταγγελίας της Σοφίας Μπεκατώρου η Υπουργός εξέδωσε –και ορθώς!- αυθημερόν ανακοίνωση στηρίζοντας το θύμα (παρότι ποτέ δε θα αποφανθεί η δικαιοσύνη, αφού το έγκλημα έχει παραγραφεί). Μετά από τις καταγγελίες ενάντια σε Φιλιππίδη,  Κιμούλη και Χαϊκάλη, πάλι ορθώς υπήρξε άμεση αντίδραση, χωρίς η κυβέρνηση να περιμένει τη Δικαιοσύνη να αποφανθεί, αποκλείοντάς τους από την ΕΡΤ και από το Φεστιβάλ Αθηνών και χωρίς να επικαλείται «ανθρωποφαγία».  Αντίθετα, για τις καταγγελίες που αφορούσαν στην προσωπική επιλογή του πρωθυπουργού και της Υπουργού κ. Δ. Λιγνάδη έγινε στροφή 180 μοιρών! Τότε τα θύματα ξαφνικά δεν είχαν κανένα δίκιο.

Δεν απασχόλησε την Υπουργό ούτε ποιο είναι το όνομα του Νίκου Σ. ούτε ποιον κατονομάζει, ποιοι προσέφυγαν στην Εισαγγελία και ποιους κατονομάζουν. Δεν ενδιαφέρθηκε το Υπουργείο να διερευνήσει τι συμβαίνει στο Εθνικό Θέατρο, ούτε τι έχουν να πουν οι νυν και οι πρώην σπουδαστές. Ούτε το γιατί ο Δ. Λιγνάδης είχε αποπεμφθεί από άλλη δραματική Σχολή. Δεν εκδόθηκε καμία ανακοίνωση που να υποστηρίζει τα θύματα. Δεν διατάχθηκε καμία διερεύνηση από το ΥΠΠΟΑ, δεν ζητήθηκε η παρέμβαση Εισαγγελέα  για τόσο σημαντικές καταγγελίες. Αντιθέτως, από τα πιο επίσημα χείλη, αυτά της αρμόδιας Υπουργού, η κυβέρνηση συνεχίζει ακόμη και σήμερα να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του θύτη, να αποκαλεί «φήμες» τις καταγγελίες που έχουν πάει στον Εισαγγελέα ή βγαίνουν στα ΜΜΕ, κι ας είναι τα εγκλήματα που κατονομάζονται πολύ πιο σοβαρά, και βέβαια μη αντιμετωπίσιμα από τον περιβόητο «Κώδικα Δεοντολογίας» που έχει γίνει καραμέλα για όλο το κυβερνητικό επιτελείο.

Σύμφωνα με τα όσα έγραψε η κ. Μενδώνη στα ΝΕΑ «η όποια δεσπόζουσα θέση σημαίνει ευθύνη και όχι «ελευθέρας» για την καταρράκωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της προσωπικότητας, της μη παραδοχής της βούλησης του άλλου«. Να υπενθυμίσουμε ότι η άσκηση εξουσίας αποκαλύπτει συχνά το ποιον αυτού/ αυτής που την ασκεί και ότι, στην περίπτωση του ΥΠΠΟΑ, πολλά περιστατικά κακοποιητικής συμπεριφοράς έχουν συμβεί από τα χαμηλότερα έως τα υψηλότερα κλιμάκια άσκησης εξουσίας, που ή δεν έχουν καταγγελθεί, ή οι καταγγελίες χαθήκανε στους διαδρόμους ή -ακόμη χειρότερα- επιβραβεύτηκαν οι καταγγελθείσες- καταγγελθέντες με υψηλόβαθμες θέσεις και προστασία. 

Η Υπουργός στο ίδιο άρθρο μιλάει, υποκριτικά, για «καθορισμό των παρεκβατικών συμπεριφορών, σαφή ορισμό των διαδικασιών για την υποδοχή των καταγγελιών, απόλυτη προστασία των μαρτύρων«. Όλα αυτά τα χρόνια η ίδια έχει πρωταγωνιστήσει σε παρόμοια επεισόδια λεκτικής βίας σε συναδέλφους και συναδέλφισσες παρουσία μαρτύρων («ὄψει δέ με περὶ Φιλίππους»), ακόμα και σε επίσημες συναντήσεις (με αποκορύφωμα το περιστατικό, που έμαθε όλη η Ελλάδα, το «όχι μαγκιές σε μένα» που απηύθυνε σε συνάδελφο γιατί τόλμησε να εκφράσει τη γνώμη του), ενώ υπάλληλοι του γραφείου της είχαν οδηγηθεί σε παραίτηση λόγω της αυταρχικής συμπεριφοράς της. 

Επιπλέον, έχει επιβραβεύσει με δημόσιες θέσεις προϊστάμενων, μελών επιτροπών, μελών του ΚΑΣ ένα σωρό πρόσωπα στο Υπουργείο που βαρύνονται με συμπεριφορές εργασιακής κακοποίησης ή ακόμα περισσότερο είναι κατηγορούμενοι για κακουργήματα. Αυτή είναι  η «ομερτά» που «πρέπει να καταλυθεί» στο ΥΠΠΟΑ. Η «ομερτά» συγκάλυψης των αδικημάτων των προσώπων που χαίρουν υψηλής προστασίας, γιατί υπηρετούν πολιτικές με κάθε τρόπο.

Στο άρθρο της Υπουργού οι καταγγελίες για τον Δ. Λιγνάδη ονομάζονται «ευκαιριακά στημένα δικαστήρια». Η απαίτηση όλης της κοινωνίας να διερευνηθεί το θέμα σε βάθος, ακόμη κι αν οι πράξεις έχουν παραγραφεί, ονομάζεται «προδιάθεση να παρασυρθούμε από την ψυχολογία του όχλου, να συμφωνήσουμε με σχόλια μίσους των social media, τις αυτόκλητες «εισαγγελικές» αγορεύσεις, απαξιώνοντας τις αρχές του νομικού και ηθικού μας συστήματος». Με αυτόν τον τρόπο αναφέρεται η Υπουργός στις καταγγελίες θυμάτων για βιασμούς; Στην καταγγελία που έχει κατατεθεί στην Εισαγγελία για βιασμό 15χρονου; Στις καταγγελίες που έχουν έρθει στο φως για το πώς κάποιος χρησιμοποιούσε τη θέση του στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου για να επιβάλλει την εξουσία του;

Προσπαθεί ανεπιτυχώς η κ. Μενδώνη στο άρθρο της να διαχωρίσει τις «επώνυμες» από τις ανώνυμες καταγγελίες. Βέβαια αυτές οι καταγγελίες στις οποίες η Υπουργός αναφέρεται ως «ανώνυμες» είναι καταγγελίες που έχουν γίνει στην Εισαγγελία και στο πειθαρχικό συμβούλιο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, άρα κάθε άλλο παρά ανώνυμες είναι. Όμως, και αυτή η διάκριση που επιχειρεί η Υπουργός είναι υποκριτική.

Όπως γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι στο ΥΠΠΟΑ, η Υπουργός δεν έχει κανένα πρόβλημα να διερευνήσει ανώνυμες καταγγελίες, αρκεί να υπάρχει κάποια σκοπιμότητα που εξυπηρετεί… Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι έχει παραγγείλει ΕΔΕ για ανώνυμες καταγγελίες που αφορούσαν συναδέλφους, ακόμη κι αν αυτές αναφέρονταν στην προσωπική τους ζωή! Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ίδια Υπουργός διαβίβασε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους «ανώνυμη καταγγελία» εναντίον άρθρου νόμου (πρωτοφανές!) μόνο και μόνο για να απολύσει υπαλλήλους του Ταμείου Αλληλοβοήθειας, εκείνους ακριβώς που δεν ήταν της αρεσκείας του κατηγορουμένου για επί 15ετία κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, πρώην προέδρου του Ταμείου Αλληλοβοήθειας, Γ. Τσακοπιάκου. Αυτού που η ίδια Υπουργός, με δική της απόφαση, δεν έχει στείλει στο πειθαρχικό παρότι έχει παραλάβει τις κατηγορίες από την Εισαγγελία.

Συγκεκριμένα, κατόπιν ανώνυμης καταγγελίας η Υπουργός παρήγγειλε το καλοκαίρι του 2019 την αρ. 262/2020 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (βλ. φωτο), προκειμένου να αιτιολογήσει την απόλυση 10 εργαζομένων. Αντιθέτως, μετά από εισηγήσεις δύο Εισαγγελέων (επωνύμων προφανώς) εναντίον του πρώην προέδρου του Ταμείου Αλληλοβοηθείας το 2019 και το 2020, η Υπουργός ζήτησε να… περιμένουμε να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να αποφανθεί η δικαιοσύνη. Δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Επιπλέον δεν μπορούν πλέον να κρύβουν το γιατί αρνούνται να ζητήσουν την παρέμβαση της δικαιοσύνης για τις καταγγελίες που βαρύνουν τον πρώην διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Ποιος αλήθεια είναι ο ρόλος και οι ευθύνες του υφυπουργού πολιτισμού κ. Γιατρομανωλάκη για την διαλεύκανση της υπόθεσης; Πώς θα προχωρήσει σε κάθαρση καταρχήν το Εθνικό Θέατρο και όλους τους καλλιτεχνικούς φορείς που ανήκουν στο ΥΠ.ΠΟ.Α.; Με τον Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος είναι προδιαγεγραμμένος να μείνει στα χαρτιά όταν αφορά τους γνωστούς «ημέτερους», όπως έχει δείξει η μέχρι σήμερα πρακτική τους;

Η Υπουργός και η κυβέρνηση δεν δικαιούνται να νουθετούν κανένα θύμα ούτε -πολύ χειρότερα- να τολμάνε να μιλήσουν εξ ονόματος του ελληνικού #metoo. Οι εξουσιαστές δεν δικαιούνται να δίνουν συμβουλές στα θύματα της εξουσίας τους. Αντιθέτως, ήρθε η ώρα να κάνουν στην άκρη για να μιλήσουν τα θύματα. Ήρθε η ώρα να καταλάβουν ότι η αλληλεγγύη των σωματείων, των συλλογικοτήτων, η οργάνωση όλων αυτών που η κυβέρνηση σήμερα προσπαθεί να τρομάξει για να μη μιλήσουν, θα σπάσει την «ομερτά» και την προστασία που παρέχει το πολιτικό και μιντιακό σύστημα σε εξέχοντα μέλη του.

Όπως τα είπε η ηθοποιός Δώρα Χρυσικού: «Η κ. Μενδώνη θα ‘πρεπε ήδη να έχει παραιτηθεί διότι την βαραίνουνε πάρα πολλά, πάρα πολύ μεγάλη ευθύνη. Δεν μας έχει δώσει καμία επαρκή απάντηση για την παραίτηση του Λιγνάδη κι ένα επαρκές σχόλιο το οποίο δεν θα υποτιμά κατάφωρα τη νοημοσύνη μας. Όχι, δεν θα καθίσουμε φρόνιμα, καθόμασταν φρόνιμα πάρα πολλά χρόνια, τώρα είναι η στιγμή της συντριβής, τώρα είναι η στιγμή που πρέπει να εξαρθρωθεί όλο το παλιό και σάπιο σύστημα, τώρα φωνάζουμε. Θα υπάρξει η σύνθεση, θα υπάρξει η συμφιλίωση, αλλά δεν είναι η ώρα«.

———

ΥΓ1. Περί «ανθρωποφαγίας» και υποκριτικών φωνών για κράτος δικαίου τα είπε ο σκηνοθέτης Σωτήρης Τσαφούλιας και δεν έχουμε να προσθέσουμε ούτε λέξη. Δείτε εδώ

ΥΓ2. Για την Ομοσπονδία Ιστιοπλοΐας υπήρχαν επίσης καταγγελίες για οικονομική κακοδιαχείριση και κατάχρηση εξουσίας, που είχαν καταγγείλει οι ολυμπιονίκες, και ο φάκελος έχει φτάσει στη δικαιοσύνη, αλλά ούτε κι εκεί το ΥΠΠΟΑ επέδειξε καμιά ιδιαίτερη ευαισθησία! Για την Ομοσπονδία Πάλης επίσης έχουν βγει στο φως –και έχουν φτάσει στο δικαστήριο- σημαντικές καταγγελίες αλλά το ΥΠΠΟΑ επίσης δεν επέδειξε κανένα ενδιαφέρον. Πολλά τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά», δεν νομίζετε;